Tiên lượng là gì? Tiên lượng là cụm từ chỉ sự dự đoán hoặc ước tính về một sự kiện, tình huống trong tương lai dựa trên các thông tin, điều kiện hiện tại và các phân tích, đánh giá. Thuật ngữ tiếng Việt này được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Và để biết tiên lượng có nghĩa là gì, mời bạn đọc cùng tham khảo qua bài viết dưới đây.

Tiên lượng là gì?

Theo Wiktionary, tiên lượng tiếng Anh là Prognosis. Thuật ngữ này được hiểu theo hai nghĩa, cụ thể:

Tiên lượng

• Tiên lượng (danh từ): Dự đoán về khả năng diễn biến của một bệnh. Ví dụ: Bệnh diễn biến phức tạp, có tiên lượng xấu.
• Tiên lượng (động từ): Đoán trước những diễn biến của sự việc. Ví dụ: Tiên lượng về tình hình kinh tế trong thời gian tới.

Tiên lượng đồng nghĩa với tiên đoán. Tiên lượng là danh từ được dùng phổ biến hơn so với tiên lượng động từ.

Tiên lượng là gì trong lĩnh vực y tế?

Trong lĩnh vực y tế, thuật ngữ tiên lượng được dùng để dự đoán khả năng phát triển của bệnh và kết quả của nó. Tiên lượng bao gồm những dự đoán như:

• Dấu hiệu, triệu chứng sẽ cải thiện hoặc xấu đi (và nhanh như thế nào) hoặc duy trì ổn định theo thời gian.
• Sự kỳ vọng về chất lượng cuộc sống, như khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày.
• Khả năng biến chứng và các vấn đề khác liên quan đến sức khỏe.
• Cuối cùng là khả năng sống sót (bao gồm cả tuổi thọ).

Tiên lượng được thực hiện dựa trên kiến ​​thức về quá trình điển hình của một bệnh nhất định. Từ trạng thái thể chất và tinh thần, các bệnh kèm theo (nếu có), phác đồ điều trị theo quy định và các yếu tố phụ thuộc khác. Một tiên lượng đầy đủ sẽ gồm có: thời gian dự kiến, kết quả và mô tả về sự phát triển của bệnh (cải thiện tiến triển, xấu đi, khủng hoảng đột ngột, không thể đoán trước,…).

Ước tính tiên lượng có thể chính xác khi áp dụng cho dân số thống kê lớn. Nhưng không áp dụng để tiên lượng cho từng bệnh nhân. Ví dụ: tuyên bố 45% bệnh nhân bị sốc nhiễm trùng sẽ chết trong vòng 28 ngày. Điều này có thể được thực hiện bởi nghiên cứu trước đó cho thấy tỷ lệ bệnh nhân này đã chết. Nhưng sẽ cần thêm thông tin để xác định xem một bệnh nhân thuộc nhóm 45% người chết hay 55% người sống sót.

Sự khác nhau giữa tiên lượng và chẩn đoán

Tiên lượng là gì và chẩn đoán là hai thuật ngữ đều được dùng trong lĩnh vực y tế. Thế nhưng hai khái niệm này lại hoàn toàn khác nhau. Cụ thể như:

• Tiên lượng: Tiên lượng, hay còn gọi là dự đoán về kết quả hoặc sự phát triển của một tình trạng bệnh lý trong tương lai. Tiên lượng không chỉ dựa trên thông tin hiện tại về bệnh lý, mà còn tính đến các yếu tố như tiến triển của bệnh, sự đáp ứng điều trị và các yếu tố tương lai khác nhau.
• Chẩn đoán: Chẩn đoán là quá trình định rõ tình trạng hoặc bệnh lý dựa trên các triệu chứng, biểu hiện lâm sàng và thông tin y tế. Chẩn đoán thường được đưa ra bởi các chuyên gia y tế như bác sĩ dựa trên kiến thức và kinh nghiệm của họ. Chẩn đoán giúp xác định nguyên nhân và đặt tên cho tình trạng bệnh lý hiện tại của người bệnh.

Tóm lại, chẩn đoán tập trung vào việc xác định tình trạng hiện tại của bệnh. Trong khi tiên lượng tập trung vào dự đoán và đánh giá kết quả tiếp theo hoặc sự phát triển của bệnh trong tương lai.

Bảng tiên lượng là gì?

Bảng tiên lượng là bảng liệt kê các công tác cần thiết để hoàn thành một công trình xây dựng. Dựa vào bản vẽ thiết kế, người dùng sẽ chọn đơn giá phù hợp cho việc xây dựng, lắp đặt, sửa chữa, điện, viễn thông… Từ đó giúp tra cứu công tác cần thực hiện như công tác đất, công tác xây, công tác bê tông…

Bảng tiên lượng thường được tạo trong sheet tiên lượng bao gồm các hạng mục. Trong hạng mục có các nhóm hoặc công tác, trong nhóm có công tác. Phần lớn thời gian chúng ta làm việc ở bảng tiên lượng là nhập công tác, nhập diễn giải khối lượng (khối lượng thi công), quan sát, chỉnh sửa hao phí định mức.

Mục đích của bảng tiên lượng là cung cấp đầy đủ thông tin về khối lượng công trình sẽ thực hiện. Điều này nhằm đảm bảo hồ sơ dự thầu có thể được lập một cách hiệu quả, chính xác. Và nếu ký hợp đồng, bảng tiên lượng đã điều giá sẽ được dùng trong quá trình đánh giá định kỳ khối lượng công việc đã thực hiện.

Yếu tố tiên lượng là gì?

Yếu tố tiên lượng là các chỉ số hay dữ liệu được dùng để dự đoán và đưa ra ước lượng cho các sự kiện, kết quả, hiện tượng xảy ra trong tương lai. Những yếu tố này sẽ giúp chúng ta tiên đoán trước về những gì có thể xảy ra và từ đó đưa ra quyết định và có kế hoạch hợp lý.

Các yếu tố tiên lượng có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực như: kinh tế, tài chính, thống kê, marketing, đến dự báo thời tiết, y tế,… Qua việc phân tích, xử lý dữ liệu, chúng ta có thể tạo ra mô hình tiên lượng để dự đoán, đo lường, đánh giá các sự kiện trong tương lai.

• Trong lĩnh vực kinh tế: Các yếu tố tiên lượng (tăng trưởng GDP, lạm phát, tỷ lệ thất nghiệp, chi tiêu tiêu dùng, xu hướng thị trường). Cũng như các chỉ số tài chính khác được dùng để định hình và dự báo tình hình kinh tế của một quốc gia hay khu vực trong tương lai.
• Trong marketing: Yếu tố tiên lượng cũng đóng vai trò quan trọng giúp đo lường và dự báo hiệu quả của các chiến dịch quảng cáo, xu hướng thị trường và sự phát triển của khách hàng,… Nhằm giúp các doanh nghiệp đưa ra các quyết định kinh doanh hiệu quả.
• Trong lĩnh vực y tế: Các yếu tố tiên lượng y tế bao gồm gồm: tỷ lệ sống sót, tỷ lệ tái phát bệnh, dự đoán tình trạng bệnh nhân trong tương lai,… Từ đó phân loại thành các nhóm rủi ro khác nhau, giúp các bác sĩ đưa ra quyết định về điều trị và theo dõi sự tiến triển của bệnh nhân.

Đối với mỗi lĩnh vực, việc hiểu và áp dụng phù hợp các yếu tố tiên lượng là điều quan trọng. Từ đó để đưa ra các quyết định thông minh và để tạo ra kế hoạch phát triển bền vững trong tương lai.

Với những thông tin phía trên, chắc hẳn các bạn đã biết được tiên lượng là gì?  Có thể thấy rằng tiên lượng được dùng trong nhiều lĩnh vực khác nhau trong cuộc sống. Giúp đưa ra kết luận, dự đoán về khả năng phát triển của bệnh, sự thành công của một kế hoạch, sự phát triển của một ngành công nghiệp, hay tình hình kinh tế – xã hội trong tương lai.

>>> Xem thêm bài viết: Định lượng Creatinin là gì? Ý nghĩa chỉ số định lượng Creatinin là gì?