Decibel rất quen thuộc với mỗi chúng ta, nó hiện hữu với bạn mọi lúc ngay cả khi bạn đang đọc bài viết này. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết decibel là gì đâu nhé. Mức độ âm decibel quá lớn có thể ảnh hưởng đến thính giác của bạn đấy. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu bài viết sau đây để bảo vệ đôi tai của bạn khỏi những ngưỡng âm quá lớn nhé.

Decibel là gì?

Decibel hay còn được viết là đề – xi ben, nó được viết tắt là dB. Vậy decibel dịch là gì? Nó được dịch là đơn vị dùng để đo cường độ của âm thanh. Âm thanh có cường độ càng lớn thì càng to. Chi tiết hơn, decibel là đơn vị đo lường có tính tương quan, được tính theo thang logarit. Nó thể hiện tỉ số tham chiếu giữa 2 đại lượng tỉ lệ theo công suất (năng lượng âm thanh, cường độ âm thanh, công suất điện/điện tử,…) hoặc giữa 2 đại lượng mà bình phương của chúng tỉ lệ theo công suất (áp lực âm thanh, cường độ dòng điện, điện áp, biên độ, lực điện từ,…).

Decibel sử dụng cơ số mười logarit, tức là những logarit thường được sử dụng trong toán học. Bằng cách sử dụng thang logarit, decibel có thể so sánh các đại lượng có thể có tỷ lệ lớn giữa chúng. Decibel, dB hoặc deci-bel thực sự là một phần mười của Bel – một đơn vị hiếm khi được sử dụng. Chữ viết tắt của deciBel là dB – chữ “B” viết hoa được sử dụng để biểu thị Bel là đơn vị cơ bản.

Ứng dụng của decibel

Decibel được sử dụng rộng rãi trong nhiều ứng dụng. Nó được sử dụng trong nhiều phép đo khác nhau trong lĩnh vực kỹ thuật và khoa học, đặc biệt là trong điện tử, âm học và cả trong lý thuyết điều khiển.

Thông thường, decibel được sử dụng để xác định mức tăng của bộ khuếch đại, tổn thất thành phần (ví dụ: bộ suy giảm, bộ cấp nguồn, bộ trộn,…), cũng như một loạt các phép đo khác như chỉ số nhiễu, tỷ lệ tín hiệu trên nhiễu và nhiều phép đo khác.

Theo thang logarit của nó, decibel có thể biểu thị thuận tiện các tỷ lệ rất lớn dưới dạng các số có thể quản lý cũng như cung cấp khả năng thực hiện phép nhân các tỷ lệ bằng phép cộng và phép trừ đơn giản.

Decibel được sử dụng rộng rãi để đo cường độ âm thanh hoặc mức áp suất âm thanh. Đối với điều này, âm thanh được gọi là áp suất 0.0002 microbar tương đương với tiêu chuẩn cho ngưỡng nghe.

Công thức tính âm decibel là gì?

Việc tính toán decibel có thể được thực hiện khi cấp nguồn cũng như khi cấp dòng điện và điện áp.

+ Khi so sánh công suất:

Hình thức cơ bản nhất để tính toán decibel được đưa ra dưới đây

Trong đó:

• NdB: tỷ số giữa hai công suất tính bằng decibel
• P2: mức công suất đầu ra
• P1: mức công suất đầu vào

Nếu giá trị của P2 lớn hơn P1, thì kết quả được đưa ra dưới dạng mức tăng và được biểu thị dưới dạng giá trị dương và ngược lại.

+ Khi có điện áp và dòng điện

Decibel còn được tính theo công thức:

Trong đó:

• NdB: tỷ số giữa hai công suất tính bằng decibel
• P2: mức điện áp đầu ra
• P1: mức điện áp đầu vào

Thang đo decibel là gì?

Tai người có khả năng xử lý rất nhiều mức độ âm thanh khác nhau. Do đó, thang logarit được sử dụng để biểu thị các mức âm thanh một cách có ý nghĩa bằng các số linh hoạt hơn thay vì tuyến tính. Thang đo này được gọi là thang đo decibel hoặc thang đo dB.

• Trên thang decibel, 0dB là âm thanh nghe được nhỏ nhất.
• Âm thanh mà mạnh hơn 10 lần âm nhỏ nhất nghe được là 10dB.
• Âm thanh mạnh hơn 100 lần so với mức âm thanh nghe được nhỏ nhất là 20dB.
• Một âm thanh mạnh hơn 1.000 lần so với âm thanh nghe được nhỏ nhất là 30dB.

Biểu đồ mức độ tiếng ồn

Dưới đây là biểu đồ mức độ tiếng ồn hiển thị các ví dụ về âm thanh có mức dB nằm trong khoảng từ 0 đến 120 decibel.

Decibel	Âm thanh	Nguồn
10	Hầu như không nghe được	Thờ bình thường
20	Nghe được	Lá xào xạc, muỗi vo ve
30	Rất yên tĩnh	Thì thầm
40	Im lặng	Tiếng tủ lạnh kêu
50	Âm thanh hạn chế	Văn phòng yên tĩnh
55	Âm thanh bình thường	Máy pha cà phê
60	Khá yên tĩnh	Hội thoại bình thường
70	Gây khó chịu	Máy hút bụi, máy sấy tóc
75	Tiếng ồn liên tục	Máy rửa chén
80	Gây bực tức	Tiếng ồn giao thông ở thành phố
85	Ầm ĩ	Máy cắt cỏ
90	Quá ầm ĩ	Đàn violin
95	Ồn ào	Máy kéo nông trại
100	Cực kì khó chịu	Xe lửa
105	Ồn hơn nữa	Trống lớn
110	Rất ồn	Dàn nhạc giao hưởng
120	Rất ồn	Sấm sét

Đâu là mức độ tiếng ồn an toàn cho người lao động?

Độ ồn quá mức có thể ảnh hưởng đến đôi tai của bạn. Do đó, bạn cần biết đến mức độ decibel của âm thanh để đảm bảo an toàn.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (Centers for Disease Control and Prevention) thì “tiếng ồn trên 70dB trong một thời gian dài có thể bắt đầu làm hỏng thính giác của bạn. Tiếng ồn lớn hơn 120dB có thể gây hại ngay lập tức cho tai của bạn.”

Tại nơi làm việc, Viện Quốc gia về An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp (the National Institute for Occupational Safety and Health) cho biết: “NIOSH REL [Giới hạn Phơi nhiễm được Khuyến nghị] đối với tiếng ồn là 85 decibel, trong khoảng thời gian trung bình 8 giờ.”

Do đó, nếu như bạn chọn những loại máy móc để hoạt động sản xuất thì nên chọn những máy có độ ồn <85dB. Còn làm việc trong những môi trường có độ ồn >85dB thì nên sử dụng những thiết bị bảo vệ thính giác như nút tai cách âm,…

Con người có thể nghe được tối đa bao nhiêu dB?

Chúng ta có thể xem mức 0dB là ngưỡng độ ồn thấp nhất, còn mức độ ồn cao nhất mà con người có thể nghe thấy được gọi là mức chói tai. Thông thường, ngưỡng chói tai thường được tính là 140dB. Tuy nhiên, nó không phải là cố định, một số người có ngưỡng chói tai thấp chỉ ở mức 85dB, một số người khác thì lại ở ngưỡng 115dB.

Thông thường, thời gian chịu đựng tiếng ồn có thể là:

• Dưới 80dB: con người có khả năng chịu được tiếng ồn mà không cần đến các thiết bị bảo vệ.
• Từ 80dB đến 90dB: chúng ta phải bắt đầu chú ý hơn về mức độ nguy hiểm của tiếng ồn. Bạn nên rời xa nơi có tiếng ồn hoặc tìm cách hạn chế tiếng ồn như nút tai, dùng bông bịt tai.
• Ở mức 90dB: mỗi ngày, con người chỉ có thể chịu tối đa được 1 giờ trong mức độ ồn này.
• Ở mức 100 dB: nếu không mang các thiết bị bảo hộ, con người chỉ có thể chịu tối đa được 15 phút.

Nếu tiếp xúc với tiếng ồn có cường độ dB càng cao trong một thời gian dài thì tai của bạn sẽ chịu tổn thương, thậm chí có thể dẫn đến điếc tai, rất nguy hiểm.

Đo decibel như thế nào?

Để thuận tiện trong việc kiểm soát cường độ âm thanh, hiện nay có rất nhiều cách đo decibel đơn giản khác nhau. Bạn có thể đo cường độ âm thanh của môi trường xung quanh bằng việc sử dụng máy đo độ ồn chuyên dụng hay sử dụng các ứng dụng đo tích hợp ngay trên điện thoại rất tiện dụng.

Sử dụng máy đo độ ồn chuyên nghiệp

Máy đo độ ồn là một thiết bị chuyên nghiệp, được thiết kế để chuyên đo các thông số của âm thanh như: mức âm, cường độ, dải tần của âm thanh. Các thông số đo đạc sẽ được hiển thị trên màn hình.

Trên thị trường, hiện có rất nhiều loại máy chuyên dụng để đo độ ồn chuyên nghiệp, chúng có mức giá đa dạng, dao động từ vài trăm ngàn đồng, cho đến vài triệu đồng thậm chí vài chục triệu đồng.

Sử dụng các app đo độ ồn trên điện thoại

Hiện có rất nhiều app trên điện thoại phục vụ nhu cầu kiểm tra được mức độ ồn môi trường xung quanh. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy những app đo độ ồn này trên App Store hay Google play.

Nếu bạn là tín đồ của IOS thì ứng dụng Decibel X là một app đo độ ồn đáng thử đấy. Ứng dụng này có độ chính xác cao cho kết quả đáng tin cậy, phù hợp cho iPhone, iPad và Apple Watch. Decibel X sẽ biến chiếc điện thoại, ipad,… của bạn thành thiết bị đo độ ồn chuyên nghiệp, cho bạn biết chính xác về độ ồn và áp lực âm thanh ở khu vực bạn đang đứng.

Nếu bạn đang sử dụng hệ điều hành Android, bạn có thể tham khảo app Sound Meter để đo tiếng ồn môi trường. Ứng dụng này hiển thị giá trị dB được đo ở nhiều dạng khác nhau cho kết quả chính xác.

Trên đây là một số thông tin mà Maytaoamcongnghiep tổng hợp về decibel là gì. Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về độ ồn cũng như sẽ bảo vệ thính giác của mình tốt hơn.